Stad en natuur... op het eerste zicht lijken ze elkaars tegenpolen. Weinigen overwegen onze hoofdstad dan ook als bestemming voor een dagje buitensporten. Onterecht! Want bijna de helft van de oppervlakte van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest bestaat uit park en bos. Daarmee is Brussel een van de groenste hoofdsteden van Europa. Van prachtige exotische tuinen en historische stadsparken tot uitgestrekte wouden, er valt veel te beleven voor de wandelaar.

Wandelen in de rand: 600 kilometer paden in de groene gordel

De échte longen van onze hoofdstad bevinden zich in de groene gordel eromheen. Op het einde van de jaren 60 voerden de bevoegde overheden een 'green belt policy', een concept dat kwam overwaaien uit Groot-Brittannië.Via de groenegordelpolitiek wilde men enerzijds de open ruimte rond steden bewaren en anderzijds de dreigende stadsvlucht tegengaan. Recent pikte ook de toeristische sector het groenegordelconcept op. Toeristische diensten gebruiken ze om het groene karakter van Brussel en de provincie Vlaams-Brabant te promoten.

Wandelpaden
De groene rand rond Brussel bestaat uit het Pajottenland, de Brabantse Kouters en het Dijleland, goed voor 600 kilometer wandelpaden langs gezellige dorpen en prachtige landschappen. Ontdek waar de geuze rijkelijk vloeit, koningen prachtige tuinen aanlegden, het Brabants trekpaard briest en Bruegel zijn schildersezel neerplantte. Daarnaast vind je in de gordel ontelbare korte, middellange of lange gemarkeerde wandelingen. De Breugelwandeling, de Dikke Beukwandeling en het Kluiswandelpad zijn slechts enkele suggesties in het uitgebreide aanbod wandeltochten. De dienst Toerisme Vlaams-Brabant werkte zeven verschillende wandelgidsjes uit.

De Groene Wandeling, in een lus rond de stad
De overheidsdienst Leefmilieu Brussel lanceerde onlangs de Groene Wandeling, een luswandeling van 60 kilometer rond Brussel. De route loopt door parken en natuurgebieden van het Brussels Gewest. Onderweg wandel je onder meer langs het Zoniëwoud, de Woluwevallei, de Koninklijke parken en het Pajottenland. Het wandeltraject is bewegwijzerd en opgedeeld in zeven deeltrajecten die nooit meer dan tien kilometer lang zijn. Door de verscheidenheid aan landschappen en omgevingen is de tocht een echte aanrader. Bovendien is het mogelijk om de route per fiets af te leggen. Hier en daar wijkt het parcours voor fietsers licht af van het wandeltraject om kwetsbare natuurelementen te beschermen.

Het Zoniënwoud
Het bekendste beukenbos van België is het Zoniënwoud, de groene long van het gewest. Het domein ligt net onder Brussel en bevindt zich op zowel Vlaams, Waals als Brussels grondgebied. Aan het begin van de 19de eeuw was het bos nog ruim 10 000 hectare groot, maar door de eeuwen heen liep de oppervlakte terug tot minder dan de helft. De aanleg van verkeersinfrastructuur leidde ook tot versnippering van het domein, met nefaste gevolgen voor het ecosysteem. Niettemin biedt het Zoniënwoud natuurliefhebbers ontelbare kilometers wandelplezier. In vervlogen tijden was het domein voorbehouden voor de jachtactiviteiten van de Belgische adel, vandaag is het geliefd bij iedereen die wil ontspannen in de natuur. Er zijn verschillende gemarkeerde wandelpaden en ook de GR126 loopt er dwars doorheen.Wie het bos vroeg in de ochtend verkent, heeft veel kans een ree, vos of everzwijn te zien. Het Zoniëwoud trekt jaarlijks maar liefst 1,5 miljoen bezoekers. Het is dan ook vrij toegankelijk en vlot bereikbaar met het openbaar vervoer.

Wandelen binnen de stadsring: parken als groene oases

Lappen groen in het Brusselse stadscentrum vind je voornamelijk in stadsparken en -tuinen. Ze vormen groene oases van rust in het drukke stadsleven, maar behoren ook tot het Brusselse culturele erfgoed. Door de parken van de hoofdstad wandelen, is een beetje zwerven door de tijd. De geschiedenis van de Brusselse stadsparken gaat verschillende eeuwen terug. Vaak werden ze aangelegd door edellieden en notabelen. Die wilden hun macht etaleren en het aanzien van de stad vergroten. Met dat idee werd ook een van de bekendste parken van Brussel ingericht: het Jubelpark. Koning Leopold II liet het domein in 1880 aanleggen naar aanleiding van 50 jaar Belgische onafhankelijkheid. Vandaag is het park de uitgelezen bestemming voor een middagje kuieren en een bezoek aan het auto-, leger- of Jubelparkmuseum. Elk jaar verzamelen duizenden lopers zich onder de triomfboog voor de start en aankomst van de 20 Kilometer door Brussel.

Het Warandepark
Het Central Park van Brussel is een van de oudste parken in de hoofdstad. In de elfde eeuw deed het al dienst als jachtgebied voor het kasteel in de benedenstad. Later werd het landgoed onderdeel van het kasteel op de Koudenberg. Na een brand in 1731 legde men het park opnieuw aan volgens een symmetrisch patroon, wat we vaak terugzien in Franse en Engelse kasteeltuinen. Tijdens de Franse Revolutie was het Warandepark de ontmoetingsplaats voor gevluchte edellieden. Vandaag ligt de 13 hectare groene zone middenin het kloppende, politieke hart van ons land, tussen het paleis van de Koning en het Vlaams Parlement. In het voormalige wildreservaat zie je dan ook geregeld politici toertjes lopen tussen vergaderingen door, in een poging hun conditie op peil te houden. De grasvelden, fonteinen en zomerconcerten maken het Warandepark in de zomer populair bij picknickende gezinnen en muziekliefhebbers.

Het Woluwepark en Het Terkamerenbos
Ten zuiden en oosten van de stad kan je als wandelaar mooie stukjes groen verkennen. Het heuvelige Terkamerenbos, een natuurlijke uitloper van het Zoniënwoud, is een van de mooiste wandelparken in Brussel. Je bereikt het via de Louizalaan, de bekende winkelstraat die samen met het park werd aangelegd. In de gelijknamige abdij in het bos is het Nationaal Geografisch Instituut (NGI) gehuisvest, dat onze topografische kaarten produceert.
Iets oostelijker, aan de kruising van de Tervuren- en Vorstlaan, lig het grote Woluwepark. Het glooiende domein telt maar liefst 180 verschillende boomvariëteiten, waaronder de reuzensequoia. Met in de nabijheid het Bronnen- en Parmentierpark kan je er uren kuieren. 's Zomers zorgt een roeiboottochtje op de Mellaertsvijvers voor de nodige verfrissing.

Het Park van Laken
Ook de vele openbare tuinen verdienen een bezoekje. Koning Leopold II beval de aanleg van de Koloniale Tuin om planten uit de toenmalige Belgische kolonie Congo onder te brengen. In 1978 stelde men de tuin open voor het publiek. Het park ligt op een groen wandeltraject dat vertrekt in het Laarbeekbos en eindigt aan de Heizel. Ook de tuinen van het Chinese Paviljoen en de Japanse Toren, naast het Park van Laken, werden onder Koning Leopold II aangelegd en ingericht. Hij had immers de wens om vanuit het Koninklijk Paleis te kunnen wandelen langs exotische gebouwen en landschappen.